Aneks a unieważnienie kredytu
Wielu frankowiczów zadaje sobie pytanie, czy podpisanie aneksu do umowy kredytowej ma wpływ na możliwość unieważnienia zawartej umowy. Czy zatem zmiana umowy kredytu hipotecznego w drodze podpisanego aneksu rzeczywiście uniemożliwia pomoc frankowiczom i unieważnienie (odfrankowienie) umowy kredytu?
Orzecznictwo sądów
Nieocenioną pomoc dla frankowiczów w tym zakresie niesie wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 4 października 2007 r., sygn. akt: XXIV C 1094/14. Kanwą dla tego rozstrzygnięcia była typowa dla wielu umów kredytowych sytuacja, w której kredytobiorca najpierw zaciągnął umowę kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty obcej, a potem na mocy podpisywanego aneksu zmieniał charakter kredytu na denominowany. Nota bene za zawieranie takich aneksów banki nierzadko pobierały prowizje – bezprawnie zresztą czego przykład jest tu. W każdym razie pojawia się pytanie, czy zmiana charakteru umowy kredytowej z indeksowanego na kredyt denominowany nie przekreśla szans kredytobiorców na unieważnienie kredytu we frankach?
W przywołanym wyroku Sąd Okręgowy trafnie wskazał, że podpisanie aneksu nie powodowało zawarcia nowego zobowiązania przez kredytobiorców. Celem zmiany umowy nie było również umorzenie zobowiązania powodów lub też zmiana podstawy prawnej. Jak słusznie wskazał sąd, w wyniku zawarcia aneksu kredytobiorcy byli zobowiązani do spełnienia tego samego świadczenia, ale w inny sposób.
Pomoc dla frankowiczów
Uznanie, że podpisanie aneksu nie zmieniło przedmiotu świadczenia jest o tyle istotne, że umożliwia ono skuteczną pomoc frankowiczom, którzy skorzystali z możliwości podpisania takiego aneksu. Nie ma zatem żadnych przeciwwskazań, aby również oni wytoczyli pozew o unieważnienie (odfrankowienie zawartego kredytu hipotecznego). Skoro nie doszło do zmiany przedmiotu świadczenia, sąd może skutecznie orzekać w przedmiocie wadliwości postanowień umownych w dacie zawarcia umowy kredytowej.
Powyższy wniosek wspiera także treść art. 3852 k.c., zgodnie z którym oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy. Również zgodnie z art. 4 dyrektywy nr 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r., nieuczciwy charakter warunków umowy jest określany z uwzględnieniem rodzaju towarów lub usług, których umowa dotyczy i z odniesieniem, w momencie zawarcia umowy do wszelkich okoliczności związanych z zawarciem umowy oraz do innych warunków tej umowy lub innej umowy, od której jest zależna.
Podsumowanie
Obecnie nie ma zatem przeciwwskazań dla pozwania banku o unieważnienie (odfrankowienie) kredytu pomimo podpisanego aneksu zmieniającego charakter kredytu z indeksowanego na denominowany. Pomoc dla frankowiczów musi jednak uwzględniać zbliżający się termin przedawnienia roszczeń bankowych frankowiczów, o czym szerzej tutaj.